SSS

Paslanmaz çelik en az 10.5 % nispetinde Krom içermelidir. Bu element havadaki serbest oksijen ile birleşerek yüzeyde görünmeyen bir tabaka oluşturur ki bu korozyonu önlemektedir.Yüksek miktarlardaki kromun yanına nikel, molibden gibi alaşımların katılımı ile bu paslanmaz malzemelerin yüzeyinin direncini daha da arttırmaktadır.

Birinci ifade edilen oran paslanmaz’ daki krom oranını,örnek %18. İkinci oran ise bulunan nikel oranını ifade etmektedir.Örnek %10 nikel gösterilmektedir. Oran değerleri arttıkça daha yüksek korozyon dayanımı ortaya çıkmaktadır.18/10 “300”serisi paslanmaz kalitesini belirtmekle beraber 18/0 şeklinde bir ifade ise içeriğinde nikel olmadığını ve “400”serisi bir paslanmaz olduğunu ve bu malzemenin “300” serisi kadar korozyon dayanımı olmadığını ve mıknatıs tutabileceğini göstermektedir.

Karbon çeliklerin aksine paslanmaz çelik yüzeyinde zamanla oluşan bir kırmızı oksit tabaka bulunmamaktadır. Ancak paslanmazın yüzeyinde böyle oluşumlar görülebilir ki bu bazı demir parçacıklarının yüzeyle temas ettiği ve yüzeyi etkilediği anlaşılmaktadır. Bu suretle bilhassa Alüminyum, bakır ve demir içeren metaller ile temasından kaçınılmalıdır.

304 18% oranında krom, 8% nikel içermekle beraber 316 ise 16% krom,10% nikel ve 2% civarında molibden içermektedir. Molibden ilavesi klroridlere karşı korozyon direncini arttırmakta yardımcı olmaktadır.

Paslanmaz çelik mıknatıs “tutabilir”. Özellikle 400 serisi çelikler nikel içerikleri olmadığından hassas manyetik özellik gösterirler (feritrik karakter). Buna karşın 300 serileri ise soğuk işleme, yüzey işleme (kumlama) gibi fiziksel değişim ve gerilimlere maruz kaldıklarında mıknatıslanma özelliği gösterebilirler.

Krom oranı 10,5% seviyesini geçtiğinde malzemenin üzerinde oksijen geçirgenliği olmayan, oksidasyona veya korozyana dayanıklık gösteren bir krom-oksit tabakası oluşur. Bu “pasif”tabakanın daha da dayanıklılığını arttırmak için 10%’ luk nitrik asit ve 2%’ lik hidroflorik asit solüsyonları ile kompanse edilmektedir.Bu işleme pasivizasyon adı verilir.

Evet,300 serisi çelikler “işlemek” suretiyle sertleştirilebilirler,fakat bu işleme mutlak suretle soğuk proses içerisinde yer almalıdır ki bu fiziksel mukavement uygulayarak malzemenin şekillendirilmesi işlemidir.Bu şekillendirme form ve ölçüler arasında değişiklik prensibine dayanmaktadır. “tavlama” ise hem soğuk işlem sonrası sertleşmeyi kaldırabilir veya formun özelliğine göre kaldırmayabilir. 400 serisi çelikler iki farklı yapıya sahiptirler.Birincisi “feritik” (409, 430, 434. 439) ki tavlama ile kesinlikle sertleştirilemezler,ikinci grup ise “martensitik” (403, 410, 416, 420, & 440 A,B,C)olarak tanımlanmaktadırlar,bu grup ise ısıl işlemle sertleştirilebilir.

Paslanmaz kalite biriminin hemen yanında görülen L harfi örneğin 304L,karbon içeriğinin maksimum 0,03% olduğunu (normal seviyeler ise 0,08% maksimum ve hatta bazı kalite gruplarında 0,15%maksimum olabilir)ifade etmektedir.Bu özellikle bilhassa kaynak bölgesindeki oluşan yüksek sıcaklığın malzeme üzerinde karbür oluşumunu engellemesi ve bu sayede 10,5% krom oranının koruyucu tabakada kalmasını esnek bir fiziksel karakter göstererek temin eder.

Paslanmaz malzeme kolay çizilebilmekle beraber çiziklerin uzaklaştırılması kolay olmamaktadır.Bazı profesyonel uygulamaların neticesinde tekrar eski haline getirilebilmekle bebaber örneğin değiştirilmesi mümkün olan buzdolabı, bulaşık makinesi paneli veya bir fittings elemanı yenilenmesi ekonomik anlamda daha efektif olarak değerlendirilebilir. Çiziklerin düzeltilmesi mob veya Scotch Brite® pedler gibi malzemelerlede mümkün olabilmesine karşın derin çiziklerde pek başarılı değildirler.

Genellikle paslanmaz malzemeler ısıl işlemden geçirilerek satılmaktadırlar. Bu tavlı veya tavsız tanımı da beraberinde ortaya koymaktadır.300 serisi paslanmaz malzemeler ısıl işlemle sertleştirilmemektedirler ancak soğuk işleme ile(karbon çelikler gibi) sertleştirilirler. Bu soğuk işlemlerin sebebiyet verdiği gerilimler ısıl işlem sayesinde normalize edilmiş olur.

Evet,paslanmaz malzemenin “kalitesine”göre belirlenen seçimle çok ekstrem noktalardaki değişik sıcaklık parametrelerine göre mükemmel özelliklere sahiptir.Paslanmaz malzemeler düşük sıvı azot sıcaklıkları (-196°C) ve 1000°C gibi yüksek sıcaklık aralığında kullanılabilir.

AISI (Amerikan Demir ve çelik Enstitüsü)bilhassa 300 ve 400 serilerinin tanımlanmalarında kullanılmaktadır.Örneğin AISI 304. Bu kurum ayrıca her ayrı kalite grubunu oluşturan paslanmaz malzemelerin kimyasal kompanizasyonları ve mekanik değerleri içinde bir el kitabı hazırlamıştır. Bu açıklamalar özellikler değil sadece tanımlamalardır.Özellikler ise ASTM (Mazleme testleri için Amerikan Konsorsiyumu) tarafından bir kitap halinde yayımlanmıştır.

Evet,aslında standart kalitedeki paslanmaz çelik esnek bir yapıya sahiptir. İşleme sırasında düzgün formda hassas özellikli ürünleri vermesi zordur,ancak bu sorunu gidermek adına pekçok üretici bu esnek özelliği ortadan kaldıran aynı değerlşere sahip örneğin 303 serisini geliştirmişlerdir.

Soğuk çekilerek işlenmiş,ısıl işlem görmüş,pasivize edilmiş,mat yüzeylerdir. En çok kullanıma sahip yüzeylerin ifade biçimidir.Gri mat ve hafif yansımalı bir görünümü bulunmaktadır.

Hayır,ostenitik olarak tabir edilen( örnek:300 serileri ) paslanmaz çelik malzemeelerin kaynak işleminden önce ısıtılmalarına gerek yoktur.

Paslanmaz malzeme yüzeyleri yüksek hızda ince partiküllerden oluşmuş materyallerle yeniden temizleme işlemidir.Kum en çok kullanılan malzemelerden olmasına karşın çelik tanecikleri vb. gibi diğer granüllü malzemeler yerini almıştır. Proses aşamasındaki tehlikeden ötürü kontrollü olarak yapılmakla beraber bir hava vakum ünitesi,koruyucu ekipmanlar ve uygun bir havalandırma ile uygulanır.